همه چیز درباره آندومتریوز

آندومتریوز نوعی اختلال رحمی است که معمولا با درد همراه است که در طی آن بافتی مشابه بافت رحم یا همان آندومتر در خارج از رحم رشد می کند. به همین خاطر، این امکان وجود دارد که تخمدان ها، لوله های فالوپ و بافت پوشاننده لگن را با خود درگیر کند. پزشکان بر این باور هستند که به ندرت ممکن است بافتی مشابه آندومتر در بیرون از محلی که اندام های لگن وجود دارند، یافت شود. این نکته جالب است که در طی آندومتریوز، بافتی که خارج می شود هم هر سیکل قاعدگی ضخیم تر شده و تجزیه می شود. به همین خاطر است که بانوانی که به آن مبتلا هستند خونریزی های سنگین را تجربه می کنند. به این دلیل که این نوع بافت خارج رحمی هیچ راهی برای خروج از بدن بیمار ندارد، به دام می افتد. هنگامی که تخمدان ها را با خود درگیر می کند ، این امکان وجود دارد که کیست هایی به نام کیست اندومتریوما یا کیست آندومتریوز بوجود بیایند. در ادامه این مطلب به علائم آن بیشتر خواهیم پرداخت. از بیماری های سرطانی زنان دیگر می توان به سرطان رحم، سرطان تخمدان و سرطان سرویکس اشاره کرد.

نفوذ یافتن آندومتر به بافت پوشاننده لگن بیمار می تواند موجب چسبیدن اندام ها و بافت های لگن به همدیگر شود. این موضوع اغلب روی قدرت باروری بانوان تاثیر معکوس می گذارد  و آن را کاهش می دهد. تا کنون مطالعات و تحقیقات فراوانی روی این موضوع و بارداری انجام شده است.

خوشبختانه هم اکنون درمان های بسیار موثری برای انواع آندومتریوز موجود است. در ادامه می توانید به پاسخ سوالاتی مانند اینکه آیا اندومتریوز باعث مرگ می‌شود؟ برسید.

در جواب به این سوال که آندومتریوز چیست و چه علائمی بهمراه دارد؟ باید گفت که از مهم ترین علائم اولیه این بیماری درد لگن است که معمولا با سیکل های قاعدگی همراه است. این درد می تواند با گذر زمان بیشتر شود.

علائم و نشانه های شایع آندومتریوز

سیکل های قاعدگی دردناک(دیسمنوره): درد و گرفتگی در ناحیه لگن امکان دارد پیش از قاعدگی آغاز گردد و تا چندین روز متوالی پس از آن ادامه پیدا کند.علاوه بر این، ممکن است درد در ناحیه شکم و کمر هم داشته باشید که از علائم کیست آندومتریوز است.

درد در حین رابطه جنسی: زنانی که دچار آندومتریوز هستند، بروز درد در حین یا بعد از رابطه جنسی شایع است.

داشتن درد در حین اجابت مزاج و یا ادرار(علائم آندومتریوز مثانه): معمولا این نوع علائم را در سیکل قاعدگی تان تجربه خواهید کرد.

خونریزی سنگین در سیکل قاعدگی: این امکان هست که حتی با لکه بینی نیز در بین سیکل های قاعدگی تان مواجه شوید( از علائم سرطان آندومتریوز)

ناباروری: بعضی اوقات آندومتریوز در کسانی که به دنبال درمانی برای ناباروری اند، دلیل اصلی تشخیص داده می شود.

البته این امکان وجود دارد که علائمی مانند خستگی، اسهال، یبوست، نفخ و حالت تهوع را نیز تجربه کنید، به خصوص در دوران قاعدگی. اغلب این علائم را بعنوان عود آندومتریوز در نظر می گیرند. توصیه ما به شما این است که علائم آندومتریوز را جدی بگیرید؛ زیرا با گذشت زمان یقینا شدت این عوارض افزایش پیدا می کند.

متاسفانه گاهی اوقات این علائم ممکن است با علائم بیماری های دیگر مانند بیماری التهابی لگن یا کیست تخمدان اشتباه گرفته شود.

حتی این امکان وجود دارد که این بیماری را با سندروم روده تحریک پذیر اشتباه بگیرند. شرایطی که در واقع موجب اسهال، گرفتگی شکم یا یبوست می شود. در مواردی IBS ممکن است با آندومتریوز همراه گردد که این شرایط  روند تشخیص را پیچیده‌تر می‌کند.

علت بروز آندومتریوز چیست؟

با وجود اینکه تا کنون علت اصلی و دقیق آن مشخص نیست ولی علل احتمالی آن شامل موارد زیر می شود:

قاعدگی بازگشتی:  در این مورد، خون ناشی از قاعدگی حاوی یکسری سلول آندومتر است که به جای اینکه از بدن خارج بشود، بوسیله لوله های فالوپ به درون حفره لگن جریان یافته و هدایت می شود. این سلول های آندومتر به سطوح اندام های لگن و دیواره های آن می چسبند، رشد می یابند و در طول هر سیکل ضخیم تر شده و خونریزی می کنند.

تغییر شکل سلول های صفاقی: مطابق با نظریه القایی متخصصان پیشنهاد می کنند که هورمون ها و یا عوامل سیستم ایمنی بدن ممکن است موجب تبدیل سلول های صفاقی (سلول‌هایی که در ناحیه داخلی شکم شما قرار دارند) به سلول‌های شبه آندومتر گردند.

دگرگونی سلول های جنینی: هورمون هایی همانند استروژن ممکن است سلول های جنینی را در دوران بلوغشان به سلول های مشابه آندومتر تبدیل کنند.

اسکار جراحی:  پس از عمل های جراحی مانند هیسترکتومی یا سزارین، سلول هایی که آندومتر را تشکیل می دهند ممکن است به محل برش جراحی وصل شوند. در نتیجه به فضای بیرونی رحم دسترسی پیدا می کنند.

انتقال سلول‌های آندومتر: رگ‌های خونی یا لنفاوی ممکن است سلول‌های آندومتر را به دیگر قسمت‌های بدن انتقال دهند.

اختلال سیستم ایمنی بدن:  بوجود آمدن مشکل در سیستم ایمنی بدن شما می تواند موجب شود که بدن نتواند این بافت جدید یعنی آندومتریوز را شناسایی کند و آن را از بین ببرد.

انواع آندومتریوز

به صورت کلی، با توجه به محل قرار گیری سلول های آندومتر در بیرون از رحم، 3نوع اصلی آندومتریوز وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• آندومتریوز صفاقی سطحی:  این نوع در واقع رایج ترین نوع آندومتریوز است که در اثر آن یکسری ضایعات در صفاق دیده می شود. صفاق لایه نازکی است که حفره لگن را در برگرفته است. 
• آندومتریوما (ضایعه تخمدانی):  کیست های تیره رنگ و پر از مایعی که در واقع به کیست های شکلاتی معروف اند. اغلب در عمق تخمدان های بیمار ایجاد می گردد و به شیوه های درمانی خیلی خوب جواب نمی دهد. در نتیجه ممکن است به بافت های سالم تخمدان هم آسیب برسانند.
• آندومتریوز صفاقی عمیق: این نوع از آندومتریوز در زیر صفاق رشد کرده و ممکن است بجز آندومتریوز رحم، اندام های نزدیک به رحم مثل مثانه یا روده را نیز درگیر کند. تقریبا حدود 1 تا 5درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز، این مورد را نیز تجربه خواهند کرد.

جالب است بدانید که از نظر پزشکان، شدت درد بیمار ممکن است شاخص قابل اطمینانی برای بررسی شرایط شما نباشد زیرا ممکن است آندومتریوز خفیف همراه با درد شدید را تجربه کنید  و یا اینکه ممکن است آندومتریوز پیشرفته با درد کم یا بدون درد داشته باشید.

آندومتریوز دارای چهار مرحله حداقلی، خفیف، در حد متوسط و شدید است. عوامل مختلفی همانند محل میزان درگیری، تعداد، وسعت گسترش و عمق کاشت سلول‌های آندومتر می توانند موجب ایجاد یکی از این مراحل شوند.