همه چیز در مورد هیسترکتومی

دستگاه تناسلی خانم ها از رحم، واژن، لوله های فالوپ و تخمدان ها تشکیل شده است. جراحی در آوردن رحم، هیسترکتومی نام دارد.

هیسترکتومی، جراحی پیچیده ای است و زمانی از سوی پزشک تجویز می شود که فرد مبتلا به سرطان رحم باشد. همچنین گاهی پیش می آید که با استفاده از سایر روش های درمانی همچنان علائمی از قبیل خونریزی های شدید سیکل قاعدگی دیده می شود در این زمان نیز هیسترکتومی کاربرد دارد.

جراحی هیسترکتومی چیست؟

عمل هیسترکتومی یک عمل جراحی شکمی است که به وسیله آن رحم از طریق برشی در شکم خارج می شود. چنانچه می دانید رحم یکی از اندام های زنانه است که جنین در آن رشد می کند. در عمل جراحی هیسترکتومی جزئی فقط بخشی از رحم برداشته می شود و دهانه رحم باقی می ماند اما در عمل جراحی هیسترکتومی کلی تمام رحم از بین می رود.

گفتنی است که گاهی عمل جراحی هیسترکتومی شامل از بین بردن یک یا هر دو تخمدان و لوله های فالوپ است. علاوه بر این هیسترکتومی می تواند از طریق برش در واژن نیز انجام شود، در این نوع هیسترکتومی از روش لاپاراسکوپی استفاده می شود، این روش شامل استفاده از یک دوربین فیبر نوری و یک برش کوچک در واژن است.

به طور کلی در موارد زیر عمل جراحی هیسترکتومی شکم ترجیح داده می شود:

• فرد دارای رحم بزرگی باشد
• پزشک بخواهد سایر شرایط لگن را نیز مورد بررسی قرار دهد
• جراح تشخیص دهد که هیسترکتومی شکم بیشتر به نفع بیمار است

برخی دیگر دلایل انجام این روش جراحی عبارتند از:

• فیبروم های رحمی
• اندومتریوز
• افتادگی رحم
• سرطان رحم، تخمدان ها و یا دهانه رحم
• بی اختیاری
• دردهای شدید لگنی

در مواردی غیر از سرطان، سایر اقدامات درمانی مانند مصرف دارو در نظر گرفته خواهد شد.

توجه داشته باشید، خانم هایی که باردار هستند، نمی توانند تحت جراحی قرار بگیرند. به همین خاطر، قبل از جراحی، باید از عدم بارداری بیمار اطمینان کامل حاصل گردد.

قبل از هیسترکتومی، چه اقداماتی باید انجام شود؟

تمامی نکاتی که قبل از جراحی باید رعایت شوند، در اختیار بیمار قرار خواهد گرفت. بسیاری از خانم ها بعد از جراحی، تغییراتی را در بدن خود احساس می کنند. به همین خاطر، حتما قبل از جراحی، در خصوص این قبیل تغییرات صحبت خواهد شد.

در خصوص داروهای مصرفی باید بگوییم که، مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند آسپیرین، مکمل های گیاهی، ویتامین ها باید از چند روز قبل از جراحی قطع شوند. به بیمار گفته می شود که مصرف کدام داروها روز جراحی مجاز می باشد.

افرادی که سیگاری هستند، باید استعمال سیگار و دخانیات را کنار بگذارند. چرا که نیکوتین موجود در سیگار، روند بهبودی را به تاخیر خواهد انداخت.

از شش تا هشت ساعت قبل از جراحی، خوردن مواد غذایی حتی آشامیدن آب ممنوع است. روز جراحی بیمار باید ناشتا باشد.

قبل از جراحی باید آزمایش خون انجام شود، تا از سلامت بدنی و عدم ابتلا به شرایط خاص پزشکی اطمنیان حاصل گردد.

روش های هیسترکتومی

هیسترکتومی، روش جراحی برداشت رحم می باشد.

رحم، عضوی است که جنین در آن ایجاد می گردد و تا از قبل به دنیا آمدن در آن رشد می کند.

هیسترکتومی هم چنین با هدف درمان مشکلات و عوارض سلامتی در خانم ها نیز انجام می شود.

اما نکته ای که باید به آن اشاره کنیم این است که خانم ها بعد از انجام این روش و به دلیل برداشته شدن رحم، دیگر قادر به بارداری نخواهند بود.

در این مقاله سعی داریم به معرفی روش های هیسترکتومی بپردازیم.

روش هیسترکتومی با توجه به شرایط بیمار و این که چه میزان از رحم و یا ساختارهای اطراف باید برداشته شود، انتخاب می شود.

در ادامه روش های مختلف انجام هیسترکتومی را به شما عزیزان معرفی خواهیم کرد:

هیسترکتومی شکمی

جهت انجام هیسترکتومی شکمی، برش سراسری در دیواره شکمی بالای استخوان پوبیس زده می شود.

میزان برشی که زده می شود مشابه برش زایمان سزارین می باشد.

در این تکنیک، امکان مشاهده و دسترسی به ساختارهای تناسلی برای جراح فراهم می گردد.

این روش معمولا زمانی از سوی پزشک تجویز می شود که نیاز به برداشت کامل سیستم تناسلی باشد.

دوره نقاهت هیسترکتومی در این روش حدودا چهار تا شش هفته می باشد.

چرا که زمان می برد تا بخیه های روی دیواره شکمی ترمیم و بهبود یابند.

هیسترکتومی واژینال

در هیسترکتومی واژینال، کل روند هیسترکتومی از طریق کانال واژن انجام می شود و رحم از طریق ایجاد برش بر روی قسمت فوقانی برداشته خواهد شد.

این روش نسبت به جراحی به روش باز یا همان هیسترکتومی شکمی، مزایای متعددی دارد.

از میان مزایای هیسترکتومی واژینال می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. عوارض کمتر
2. پایین بودن احتمال بروز عفونت
3. مدت زمان کوتاه بستری بودن در بیمارستان
4. دوره نقاهت بسیار کوتاه

هیسترکتومی لاپاراسکوپی

هیسترکتومی به روش لاپاراسکوپی ، با ایجاد برش های بسیار کوچک، وارد شدن ابزاری به نام لاپاراسکوپ و بررسی و مشاهده ارگان های داخلی انجام می شود.

این روش جراحی با کمترین میزان تهاجم انجام می شود، چرا که:

–        برش های بسیار کوچکی ایجاد می گردند.

–        احتمال بروز آسیب بعد از جراحی بسیار پایین است.

–        دوره نقاهت به مراتب کوتاه تری نسبت به روش شکمی را به همراه دارد.

انجام جراحی به روش لاپاراسکوپی، امکان انجام جراحی های پیچیده و رسیدن به جزئیات دقیق تری را برای پزشک فراهم می کند. جراحی با وارد شدن لاپاراسکوپ آغاز و با برداشت رحم از راه کانال واژن خاتمه می یابد.

انواع هیسترکتومی

در ادامه به بررسی انواع کلی هیسترکتومی خواهیم پرداخت.

• هیسترکتومی توتال که رایج ترین فرم هیسترکتومی است و هر دو قسمت رحم و دهانه رحم برداشته می شود.
• هیسترکتومی ساب توتال در این روش، بخش اصلی رحم برداشته می شود، اما دهانه رحم در جای خود باقی خواهد ماند.
• هیسترکتومی ساب توتال به همراه سالپنگو- اوفورکتومی در این روش رحم، دهانه رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها برداشته می شوند.
• هیسترکتومی رادیکال در این روش رحم، دهانه رحم، لوله های فالوپ، تخمدان ها به همراه بخشی از واژن، بافت چربی و غد لنفاوی برداشته می شوند.

مراقبت های بعد از هیسترکتومی

بعد از جراحی، معمولا داروهای مسکن برای بیمار در نظر گرفته می شود. در صورتی که میزان درد برای بیمار قابل تحمل نباشد، می تواند از این داروها استفاده کند.

معمولا کاتتری داخل مثانه قرار می گیرد تا ادرار جمع آوری شود. این کاتتر قبل از مرخص شدن از بیمارستان برداشته خواهد شد.

از بیمار خواسته می شود از رختخواب بلند شود و راه برود تا از لخته شدن خون در اندام های تحتانی مانند پاها پیشگیری شود.

در خصوص رژیم غذایی باید بگوییم، بیمار می تواند رژیم غذایی نرمال خود را داشته باشد، بی آن که حالت تهوع داشته باشد.

مدت زمان بستری بودن در بیمارستان، به نوع جراحی هیسترکتومی بستگی دارد. معمولا در روش لاپاراسکوپی، بیمار یک روز در بیمارستان می ماند. اما در مواردی که چندین برش زده شده باشد، نیاز است بیمار یک تا دو روز بستری باشد.

زندگی بعد از عمل هیسترکتومی

لازم است بدانید که عمل هیسترکتومی می تواند در سبک زندگی شما تاثیر فراوانی داشته باشد، برخی تغییرات بعد از این عمل شامل موارد زیر است:

• پایان دوره های قاعدگی
• عدم امکان بارداری
• بروز علائم یائسگی و یائسگی زودرس

البته گفتنی است که سایر جوانب زندگی فرد بعد از این عمل به حالت نرمال باز می گردد. برای مثال، در صورتی که فرد قبل از عمل هیسترکتومی زندگی جنسی با کیفیتی داشته باشد بعد از آن نیز به همان قوت می تواند به این کار ادامه دهد.

طول دوره نقاهت هیسترکتومی

طول دوره نقاهت برای هر روش عبارت است از:

• شکمی. چهار تا شش هفته
• واژینال. سه تا چهار هفته
• لاپاراسکوپی. دو تا چهار هفته

هیسترکتومی می تواند باعث یائسگی شود، به خصوص اگر تخمدان ها برداشته شوند. در چنین شرایطی، شاهد کاهش میل جنسی نیز خواهیم بود. به همین خاطر، معمولا هورمون درمانی برای بیمار در نظر گرفته خواهد شد. در خصوص مزایا و یا عوارض این روش درمانی با بیمار صحبت خواهد شد.

سوالات متداول

در پایان این که

هیسترکتومی، روش جراحی است که با برداشتن رحم همراه است و این بدان معناست که بعد از جراحی، توانایی بارداری از بین خواهد رفت.

این روش جراحی به منظور درمان شرایط سلامتی در خانم ها انجام می شود. شرایطی از قبیل: فیبروم، اندومتریوز، دردهای شدید لگنی، خونریزی های سنگین سیکل قاعدگی.

توجه داشته باشید که در بسیاری از موارد، ابتدا درمان های غیر جراحی مانند مصرف دارو برای بیمار در نظر گرفته می شود. در صورتی که بهبودی در علائم مشاهده نشود، جراحی تجویز خواهد شد.

سه نوع جراحی هیسترکتومی وجود دارد که پزشک با توجه به مشکل و شرایط جسمانی بیمار، بهترین نوع را برای بیمار خود در نظر خواهد گرفت.

در خصوص طول دوره نقاهت و مراقبت های لازم، حتما با متخصص زنان مشورت داشته باشید.