بى اختيارى ادرار چيست؟

بی اختیاری ادرار به وضعيتى گفته مى شود كه فرد کنترل مثانه خود را از دست مى دهد. در اين هنگام محتواى مثانه گاهى به طور كلى خالى مى شود و گاهى نشتى جزئى دارد. اين بيمارى بسته به علت بروز آن مى تواند موقتى و يا مزمن و دائمى باشد.

براساس مطالعات انجام شده اين بيمارى در زنان ٥٠ سال و بالاتر شيوع بيشترى دارد و رايج تر است. البته اين بيمارى مى تواند براى هركسى با هر سنى اتفاق افتد.

لازم به ذكر است كه با افزايش سن و ضعيف شدن ماهيچه ها خطر ابتلا به بى اختيارى ادرار افزايش مى يابد.

گفتنى است كه علائم و نشانه هاى این بیماری مى تواند خفيف يا شدید باشد كه در برخى از مواقع نشان از وجود سرطان، سنگ كليه، عفونت و يا بزرگ شدن پروستات است.

انواع بی اختیاری ادرار

به طور كلى بی اختیاری ادرار به سه نوع تقسیم می شود.

به خاطر داشته باشيد كه اين امكان وجود دارد كه فرد به طور همزمان با بيش از يك نوع اين بيمارى درگير شود و آن را تجربه كند. در ادامه اين مطلب به شرح انواع بى اختيارى پرداخته مى شود؛

بی اختیاری ناشى از استرس

بی اختیاری استرس از انواع خاصی از فعالیت های بدنی ناشى می شود. براى مثال ممکن است فرد با انجام فعاليت هايى مانند سرفه، عطسه، خنديدن و ورزش کنترل مثانه خود را از دست بدهد. بى اختيارى در اين مواقع ناشى از ایجاد استرس در عضله اسفنکتر است که ادرار را در مثانه نگه می دارد. بنابراين بروز استرس در فرد باعث می شود كه عضله مثانه ادرار را آزاد کند.

بى اختيارى فوريتى

بی اختیاری فوريتى به وضعيتى گفته مى شود كه فرد خيلى سريع و فورى كنترل مثانه خود را از دست مى دهد و به محض تصميم براى مراجعه به سرويس بهداشتى دچار بى اختيارى و عدم كنترل ادرار مى شود.

بى اختيارى عملكردى

زمانى رخ مى دهد كه به هنگام ادرار تمام محتواى مثانه تخليه نشود و پس از گذشت مدت كوتاهى محتواى باقى مانده نشت پيدا كند.

علل و دلايل بی اختیاری ادرار

بى اختيارى ادرار مى تواند علل مختلفى داشته باشد. عواملى مانند ضعف ماهیچه های مثانه، آسیب فیزیکی به عضلات کف لگن، پروستات بزرگ شده و سرطان مى توانند در بروز بى اختيارى ادرار نقش داشته باشند. در حالى كه اين بيمارى در برخى از افراد به راحتى قابل درمان است اما در برخى ديگر مى تواند ادامه دار و مزمن شود. در ادامه اين مطلب به شرح مهمترين اين دلايل پرداخته مى شود؛

كهولت سن و سالخوردگى

با افزايش سن و بروز علائم پيرى ماهیچه های مثانه ضعیف تر می شوند و این امر موجب بروز بی اختیاری ادرار مى شود. داشتن يك سبك زندگى سالم و ورزش مى تواند از ضعيف شدن ماهيچه ها در سنين بالاتر و بى اختيارى ادرار جلوگيرى كند. به طورى كه هرچه فرد زندگى سالم ترى داشته باشد احتمال ابتلا به بى اختيارى نيز كاهش مى يابد

آسيب ديدگى

لازم به ذكر است كه عضلات كف لگن از مثانه پشتيبانى مى كنند. بنابراين آسيب ديدن اين عضلات در برخى از موار مى تواند منجر به بى اختيارى ادرار شود. همچنين عواملى همچون باردارى، زايمان و جراحى هيستركتومى نيز مى توانند سبب بروز اين آسيب شوند.

پروستات بزرگ شده

اگر فردى كه دچار بى اختيارى ادرار شده يك مرد باشد، ممكن است بى اختيارى او ناشى از بزرگ شدن غده پروستات باشد. گفتنى است كه این غده با افزايش سن به بزرگ شدن گرايش پيدا مى كند.

سرطان

همچنين سرطان هايى مانند سرطان پروستات و مثانه نيز می توانند موجب بروز بی اختیاری ادرار شوند. لازم به ذكر است كه در برخی موارد بى اختيارى ادرار با درمان سرطان نیز از بين نمى رود. علاوه بر سرطان، تومور هاى خوش خيم نيز مى توانند با ايجاد انسداد در مجارى ادرار موجب بى اختيارى شوند.

عوامل ديگر

علاوه بر موارد ذكر شده موارد زير نيز مى توانند موجب بروز بى اختيارى ادرار شوند؛

– یبوست

– عفونت ادراری

– سنگ کلیه یا التهاب پروستات

– سیستیت بینابینی یا یک بیماری مزمن که باعث التهاب مثانه شود

– عوارض جانبی برخی از داروهای خاص مانند داروهای فشار خون، شل کننده های عضلانی، آرام بخش و برخی داروهای قلب

همچنين در برخی از موارد يك سبك زندگى غلط و نا سالم نيز مى تواند موجب بروز موقت بی اختیاری شود. براى مثال، مصرف زياد نوشیدنى هاى الکلى، نوشیدنی های کافئین دار و يا سایر مایعات می تواند باعث از دست دادن كنترل مثانه به طور موقت شوند.

درمان بى اختيارى ادرار

در وهله نخست درمان بستگى به نوع بی اختیاری در ادرار دارد اما به طور كلى درمان مى تواند شامل دارو، جراحى و يا ساير روش هاى درمانى باشد. علاوه بر اين انجام برخى از تمرينات ورزشى جهت تقويت عضلات كف لگن و مثانه نيز مى تواند به افزايش كنترل مثانه كمك كند.

البته گفتنى است كه در برخى شرایط خاص ممكن است پزشك نتواند راه حلى براى درمان بى اختيارى مثانه پيدا كند. در اين مواقع رعايت نكات زير توصيه مى شود؛

– تنظيم رژیم غذايى و میزان مصرف مایعات

– استفاده از پد بهداشتى

– تنظيم بازه هاى استحمام كردن

– در دسترس بودن محل سرويس بهداشتى

نتيجه گيرى

به طور كلى مى توان گفت كه بى اختيارى ادرار در اكثر مواقع به راحتى درمان مى شود و ناشى از مشكلاتى جزئى است. بنابراين توصيه مى شود قبل از مزمن و ادامه دار شدن اين بيمارى به پزشک یا متخصص زنان مربوطه مراجعه شود.